Obserwacyjne badania prospektywne – na czym polegają?

  User WP        17 marca, 2017

Badania kliniczne dostarczają najbardziej obiektywnych informacji na temat skuteczności produktów leczniczych oraz skutków niepożądanych występujących po ich zażyciu. Jak się jednak okazuje, ich realizacja nie zawsze jest możliwa. Staje się tak zwłaszcza z powodu tego, iż powstają wątpliwości odnośnie etyki takiego rozwiązania. Wówczas doskonałą alternatywą mogą okazać się badania obserwacyjne prospektywne?

Badania retrospektywne

W czym jednak badania retrospektywne są gorsze w porównaniu do prospektywnych? Przede wszystkim są one obarczone mniejszym ryzykiem błędów. Retrospekcja polega bowiem na analizie historii przekazywanych przez pacjentów na temat własnych chorób oraz sposobów ich zwalczania. Niestety problem polega na tym, że pamięć pacjentów często zawodzi.

Badania prospektywne są jednak zwolnione z tego rodzaju błędu. Opierają się one na prognozowaniu ryzyka wystąpienia określonego zdarzenia medycznego w populacji na podstawie długotrwałej obserwacji. Najczęściej stosuje się w tym obszarze badania kohortowe. W populacji wyodrębnia się kohortę narażoną na określony czynniki, a uzyskane dane porównuje do grupy kontrolnej. Kohorty mogą mieć zarówno charakter otwarty, jak i zamkniętym. Różnią się one ze względu na to, czy w trakcie realizacji badania dopuszczamy możliwość dobierania do próby nowych osób.

Do czego mogą służyć badania prospektywne?

Wykorzystanie badań prospektywnych znajduje uzasadnienie m.in. w następujących przypadkach:

• określenie stanu zdrowia mieszkańców zamieszkujących dany obszar;
• identyfikacja efektu przyczynowo-skutkowego ekspozycji na określony czynnik (np. zweryfikowanie, czy palenie papierosów powoduje raka trzustki);
• zbadanie skuteczności produktów medycznych;
• pozyskanie informacji na temat skutków ubocznych stosowania leków.

Potencjalne korzyści z badań obserwacyjnych

Nieinterwencyjne badania obserwacyjne stwarzają przede wszystkim możliwość odpowiedniego planowania polityki zdrowotnej na danym obszarze terytorialnym. Mogą służyć poza tym weryfikacji skuteczności oraz bezpieczeństwa korzystania z leków i innych produktów medycznych.