Badania edukacyjne, obserwacyjne, kliniczne

  User WP        14 marca, 2016

W medycynie na długo przed zastosowaniem badań klinicznych, prowadzono na szeroką skalę badania obserwacyjne. Obserwacja stała się najbardziej powszechną techniką gromadzenia danych. Nadal jest wykorzystywana we wszystkich dziedzinach nauki, by pogłębić lub uzupełnić inne techniki, a co za tym idzie – by wyniki były bardziej trafne. Organizacja badań obserwacyjnych polega po prostu na obserwowaniu zachowań grupy ludzi, wybranych ze względu na wyznaczone cechy z szerszej populacji. Na ich zachowania wpływa wybrany czynnik, przy czym badacz nie zawsze ma wpływ na to, na którą z osób on podziała, a na którą nie. Bardzo często tego typu badania wykonuje się, by ocenić czynnik ryzyka. Warto podkreślić, że rodzaj obserwacji wybierany jest przed przystąpieniem do badania, a wyróżnia się następujące: jawną, ukrytą, uczestniczącą lub nieuczestniczącą. Zatem jej rodzaj jest w pełni uzależniony od charakteru badania.

Czym są badania retrospektywne i prospektywne?

Jak już wcześniej wspomniano, badania obserwacyjne dzieli się ze względu na rodzaj badania, uważany przez badacza za najbardziej istotny dla wiarygodności danych. W czasie prowadzenia badań obserwacyjnych w medycynie, proponuje się zastosowanie badań retrospektywnych lub prospektywnych. Niewątpliwie różnią się one między sobą, ponieważ pierwszy rodzaj dotyczy analizy materiału medycznego z przeszłości. Warto podkreślić, że wybierając ten rodzaj badania, badacz niejako ogranicza swoje pole, gdyż bazuje głównie na dawnych informacjach. Badania prospektywne są przeciwieństwem badań retrospektywnych. Praca badacza w tym przypadku polega na bardzo dokładnej analizie przyszłości, a dokładniej rzecz ujmując – należy zaplanować krok po kroku wszystkie etapy projektu badawczego. Bardzo ważnym elementem jest umiejętność założenia ile czasu potrzeba na przeprowadzenie badań, jaki będzie ich szacowany koszt oraz wszystko co może się wydarzyć w trakcie trwania badania.

Czym różnią się badania obserwacyjne od badań klinicznych?

Zarówno badania obserwacyjne, jak i badania kliniczne ocenia się w podobny sposób, bazując przy tym na wiedzy zdroworozsądkowej i intuicji eksperta. Warto podkreślić, że ocena każdych badań musi przebiegać zgodnie z określonym schematem, jednakże w przypadku tych dwóch typów możliwe jest pewne odstępstwo od sztywnych ram. Przeprowadzenie badań obserwacyjnych nie wymaga tak dużego nakładu finansowego jak w przypadku badań klinicznych. Również stopień trudności jest o wiele niższy w pierwszym przypadku. Badania kliniczne prowadzi się na małych grupach osób, z kolei badania obserwacyjne mogą angażować znacznie większą liczbę pacjentów. Kolejną różnicą jest fakt, iż badania obserwacyjne można uzupełnić o informacje pochodzące z badań retrospektywnych, natomiast badania kliniczne już nie.