Poprawne opracowanie wyników badań statystycznych jest możliwe dzięki właściwemu wykonaniu obliczeń statystycznych. Badania oraz cele badania determinują sposoby matematycznej sztuki ich opracowywania. Podkreślając potrzebę zrozumienia zachodzących w społeczeństwie przemian oraz zjawisk należy zwrócić uwagę na sposób ich opracowania, czemu służą obliczenia statystyczne.
Najprostsze metody liczenia
W zagadnieniu obliczeń statystycznych zawierają się takie podstawowe działania jak:
- średnia arytmetyczna – zsumowanie uzyskanych wyników i podzielenie ich przez wielkość próby
- mediana z próby, czyli środkowy wyraz z ciągu wyników
- wariacja tj. kwadrat odchylenia standardowego
- dominanta, czyli największy wynik uzyskany w badaniu statystycznym
- średnia ważona – średnia z liczb, którym przypisano tzw. wagi.
Obliczenia, która mówią więcej
Skupiając się na podnoszeniu efektywności otrzymanych wyników potrzebna jest ich właściwa analiza. Umożliwia ona uzyskanie prawdziwych wniosków i utrzymanie wysokiego poziomu jakości badania. Wykonywanie obliczeń statystycznych ma pozytywnie wpłynąć na:
- uzyskane wnioski
- zrozumienie zjawisk
- wyznaczenie zależności
- wdrążanie zmian.
Przyglądając się utrzymanym wynikom należy pamiętać, że za każdą liczbą stoją ludzie, którzy mają swoje oczekiwania, potrzeby i przeżycia. Uchwycenie w danych liczbowych człowieka niesie ze sobą niebezpieczeństwo nie zauważenia go za konkretnymi wynikami.
Zobaczyć człowieka to zrozumieć liczby
Człowiek, który kryje się za obliczeniami statystycznymi:
- istnieje rzeczywiście
- posiada uczucia
- potrafi samodzielnie podejmować decyzje.
Przyglądając się wynikom badań należy widzieć właśnie takiego człowieka. Uwzględniając otrzymane wyniki liczbowe i zestawiając je z autonomią każdej jednostki można konstruować wnioski, które będą odnosiły się w realny sposób do obserwowanej sytuacji. Mówiąc o człowieku należy podkreślić jego aspekt:
- behawioralny
- poznawczy
Człowiek w obliczeniach statystycznych mówi!
W momencie, gdy za liczbami widzi się człowieka można skierować tak swoje działania, aby w możliwie najszybszym czasie przyniosły maksymalne korzyści. Dążąc do zrozumienia liczb w kontekście ukrytych za nimi ludźmi daje się sobie szansę odkrycia zależności, które zachodzą pomiędzy ich zachowaniami i postawami, a tym jakie decyzje podejmują. Obliczenia statystyczne mówią o człowieku, ale to jednostka mówi sama o sobie, dzięki czemu statystyka może wykorzystywać swoje narzędzia.